سقف یوبوت یکی از سیستم های اجرای سقف بتنی است که در انواع بناها مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از این سقف، هم ایمنی را افزایش می دهد و هم می تواند به کاهش هزینه های ساخت منجر شود. در ادامه به بررسی ویژگی های سقف یوبوت ، اجزای تشکیل دهنده و مراحل اجرای آن، نکات مهم در اجرای سقف های یوبوت و مزایا و معایب آن می پردازیم.
سقف یوبوت چیست؟
سقف هر سازه از مهم ترین و کلیدی ترین اجزای آن به شمار می رود. در صنعت ساخت و ساز، روش های بسیار گوناگونی برای اجرای سقف وجود دارد که هر کدام از آن ها در نحوه پیاده سازی، مصالح به کار رفته، مراحل اجرا و قدرت تحمل فشارها با هم دیگر تفاوت هایی دارند. پیدایش روش های جدید برای ساخت سقف، در حقیقت مرهون تلاش هایی است که در جهت افزایش ایمنی و کاهش هزینه ها انجام میشود. سقف یوبوت یکی از انواع سقف های دال مجوف است که با اهدافی مشابه به آنچه ذکر شد، به صنعت ساختمان سازی راه پیدا کرده است.
سقف یوبوت
سقف یوبوت چیست؟
یوبوت در حقیقت نام قالبی از جنس پلاستیک بازیافتی است که شکلی شبیه به چند مخروط ناتمام متصل به هم دارد. این قالب ها هنگام اجرای سقف وظیفه ایجاد فضاهای خالی در میان بتن را برعهده می گیرند. در نهایت سقفی که با استفاده از چنین قالب هایی ساخته می شود سقف یوبوت نام دارد.
در ساختمان سازی سبک بودن بنا و کاهش بارهای مرده یکی از عواملی است که به ایمنی آن در برابر خطرهای گوناگون می افزاید. به همین دلیل است که سقف های دال مجوف از جمله سقف یوبوت بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. سقف یوبوت علاوه بر اینکه وزن کمی دارد، به دلیل استحکام بالا برای نصب در فضاهایی که مساحت بزرگ و ستون های کم دارند مناسب است. به علاوه این سقف قابلیت تحمل ترافیک بالا را نیز دارد. به همین دلیل است که می توان برای بیمارستان ها، مراکز تجاری، برج ها، ساختمان های مسکونی، صنعتی و پارکینگ ها از این نوع سقف بهره مند شد.
اجزای تشکیل دهنده سقف های یوبوت
به استثنای بتن و میلگردهای به کار رفته در این نوع سقف، قالب یوبوت خود دارای اجزای گوناگونی است. این اجزا عبارت اند از: بدنه اصلی قالب، پایه، اسپیسر یا فاصله دهنده، پل و درپوش. بدنه قالب برای ایجاد فضای خالی در میان سقف استفاده می شود. پایه به منظور اتصال قالب به میلگردهای کف و ایجاد فاصله بین بدنه و میلگردها میشود. کاربرد اسپیسر و پل در قسمت بعدی توضیح داده می شود. درپوش قالب وظیفه جلوگیری از نفوذ بتن به داخل قالب را برعهده دارد. زیرا همانطور که ذکر شد در این نوع سقف قرار است که در میان بتن فضای خالی داشته باشیم.
مراحل اجرای سقف یوبوت
قالب بندی زیر سقف
برای اجرای سقف یوبوت در ابتدا باید قالب بندی زیر سقف انجام شود. برای انجام قالب بندی از انواع قالب ها اعم از مدولار، چوبی و غیره می توان استفاده کرد. جهت افزایش ایمنی در این مرحله، انجام شمع بندی توصیه می شود.
آرماتور بندی کف قالب
در مرحله بعدی نوبت به آرماتور بندی کف قالب می رسد. آرماتور بندی به منظور افزایش مقاومت فشاری سقف صورت می گیرد و امری ضروری است. میلگرد های این بخش باید به گونه ای باشند که بین هر دو قالب یوبوت مجاور، حداقل یک میلگرد وجود داشته باشد.
قراردادن قالب های یوبوت
پس از اتمام آرماتوربندی، قالب های یوبوت با فواصل معین روی میلگرد ها قرار میگیرند. میزان فاصله قالب ها از یکدیگر در نقشه اجرایی سازه مشخص می شود. محل قرارگیری قالب ها به کمک قطعاتی به نام اسپیسر فیکس می شود. اسپیسر ها قطعاتی برای اتصال صلب قالب ها هستند و برای اطمینان از ظرفیت باربری ساختمان مورد استفاده قرار میگیرند. در صورتی که فواصل بین قالب ها کم باشد، و نتوان از اسپیسر برای فیکس کردن قالب ها استفاده کرد، قطعه ای با نام پل مورد استفاده قرار می گیرد. البته پل قالب یوبوت برای افزایش طول قالب ها نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
آرماتور بندی بالای قالب ها
در مرحله بعدی آرماتوربندی بالای قالب ها انجام می شود. آرماتوربندی در این لایه وظیفه تحمل بارهای کششی و برشی را دارد. برای افزایش مقاومت برشی می توان از میلگرد های اضافی در حد فاصل قالب ها استفاده کرد.
بتن ریزی
بتن ریزی طی دو مرحله انجام می شود. بتن ریزی مرحله اول ارتفاعی بین ۱۰ تا ۶۰ سانتی متر دارد. میزان ارتفاع بتن ریزی در این مرحله به ارتفاع پایه های قالب یوبوت بستگی دارد. مرحله دوم بتن ریزی تا ارتفاعی ادامه پیدا می کند که قرار است سقف ضخامت داشته باشد. معمولا فاصله زمانی بین دو مرحله بتن ریزی به گونه ای تنظیم می شود که لایه اول به طور کامل خشک نشده باشد. در نهایت شمع بندی و قالب های یوبوت از سقف خارجی می شوند و سقف آماده بهره برداری خواهد بود.
نکات مهم در اجرای سقف های یوبوت
سقف های یوبوت در صنعت ساخت و ساز دارای استاندارد منحصر به فرد و اختصاصی نیستند. برای اجرای تخصصی و استاندارد آن ها می توان طبق مصوبات استاندارد ملی INSO 18336 که مربوط به دال های با هسته مجوف می باشد، پیش رفت. در اجرای سقف یوبوت، رعایت نکات زیر می تواند در حصول استانداردترین نتیجه موثر باشد.
- در حین بتن ریزی هیچ گونه ضربه ای نباید به سقف وارد شود.
- نباید بار بیش از ۸۰ کیلوگرم به قالب های یوبوت اعمال شود.
- اتصال میلگرد های کف به لوله یا پروفیل می تواند از بلند شدن قالب ها حین اجرای سقف جلوگیری کند.
- استفاده از میلگردهای سنجاقی برای اتصال آرماتوربندی بالایی به میلگردهای کف و جلوگیری از جابه جا شدن قالب های یوبوت موثر است.
- به کار بردن جک اطمینان در هنگام بتن ریزی ایمنی کار را افزایش می دهد.
- استفاده از شاخص به تراز بودن سطح بتن کمک خواهد کرد.
- اسلامپ استاندارد برای اجرای این نوع سقف بین ۱۱ تا ۱۳ سانتی متر است.
مزایای سقف های یوبوت
- اصلی ترین مزیت این نوع سقف وزن سبک آن و کاهش بارهای مرده ساختمان است.
- کم بودن وزن این سقف به افزایش تاب آوری در برابر زلزله کمک می کند.
- شکل قالب های به کار رفته درون دال سقف یوبوت باعث می شود که حمل و نقل آسانی داشته باشند.
- سقف دال مجوف یوبوت اجرای آسانی دارد.
معایب سقف یوبوت
- تولید قالب یوبوت هزینه بالاتری نسبت به انواع دیگر قالب ها دارد.
- اجرای این سقف نسبت به انواع دیگر زمان بر است.
- شکل قالب های یوبوت در صورت عدم استفاده دچار تغییر می شود و به طور کلی عمر آنها کوتاه است.
