مقاوم سازی ساختمان در مقابل زلزله و خسارتهای ناشی از آن همیشه بر سر زبانها بوده است. اگر ما به مقاوم سازی ساختمان توجه کرده و ساختمان ها را با توجه به استاندارها به اندازه کافی مقاوم کنیم قطعا می توانیم آمار و خسارت های جانی و مالی ناشی از زلزله را به حداقل برسانیم. در این مقاله، با ما باشید تا به کمک آن بتوانیم خسارت ها و تلفات حاصل از زلزله را کاهش دهیم.

مقاوم سازی ساختمان

بالا بردن مقاومت یک ساختمان در مقابل نیروهای زلزله و سایر نیروها را مقاوم سازی ساختمان گوئیم. مقاوم سازی واژه کاملا درستی از دیدگاه تخصصی نیست بهسازی لرزه ای اصطلاح صحیح تری برای این موضوع می باشد.

چه ساختمان هایی به مقاوم سازی نیازمند هستند؟

بررسی های انجام شده در زمان زلزله و بعد از آن در یک دسته بندی براساس اهمیت به چهار دسته بندی تقسیم بندی شده است.

  • اول ساختمان هایی که حیاتی هستند. مثل مراکز درمانی، ایستگاه های تلویزیون و مخابرات، پالایشگاه ها و مراکز امنیتی که باید بعد از زلزله ساختار آنها حفظ شود.
  • دوم ساختمان هایی که شرایط خاصی ندارند ولی بعد از زلزله می توانند به عنوان مراکز کمک رسانی و خدمات رسانی از آنها استفاده شود. این ساختمانها شامل مساجد، سوله ها، مدارس، مراکز مدیریت کلان می باشند.
  • سوم ساختمان هایی هستند که اهمیت خاصی قبل و بعد از زلزله ندارند ولی در صورت زلزله آسیب جانی و مالی زیادی دربرخواهد داشت مثل استودیوها، برج ها و مراکز عمومی.
  • چهارم ساختمانهای عادی که جزء هیچ کدام از ساختمانهای فوق نمی باشند مثل خانه های مسکونی، ساختمانهای تجاری و اداری معمولی. مقاوم سازی ساختمان های گروه اول ملی می باشد و به عهده ی دولت می باشد. ساختمان های گروه دوم مشترک هستند و مقاوم سازی آن به عهده ی بخش خصوصی و دولتی می باشد. مقاوم سازی ساختمان گروه چهارم کاملا به عهده ی مردم می باشد.

روشها و متدهای مقاوم سازی ساختمانها در مقابل زلزله

  • الحاق دیوار برشی در مقاوم سازی ساختمان
  • استفاده از بادبند برای مقاوم کردن ساختمان در برابر زلزله
  • دمپر یا میراگر یکی از روش های مقاوم سازی ساختمان
  • اضاف کردن جداگرها ی لرزه ای در جهت مقاوم سازی سازه ساختمان

الحاق کردن دیوار برشی

اضافه کردن دیوار برشی یکی از روشهای مقاوم سازی ساختمان می باشد. دیوار بتنی، سختی و مقاومت و شکل پذیری ساختمان را به شدت ارتقاء می دهد و موجب بهبود رفتار لرزه ای، سازه ساختمان و همچنین کاهش تغییر شکل و خسارت به سایر اجزاء ساختمان می گردد.

اضافه نمودن بادبند در مقاوم سازی ساختمان

مهاربند فولادی جهت تقویت ساختمان بتنی، افزایش سختی و تقلیل نیاز به شکل پذیری و زیاد کردن مقاومت برشی سیستم را به همراه دارد. معمولا بهره بری از سیستم مهاربند واگرا Ebf در مقاوم کردن ساختمان و تقویت سازه بتنی گران و بدلیل مسائل اجرایی مشکل است و معمولا مرسوم نمی باشد ولی سیستم مهاربند هم گرا گزینه ی مناسب تری می باشد.

دمپر یا میراگر یکی از روش های مقاوم سازی ساختمان

معمولا دمپرها عنصر جذب انرژی و مستهلک زلزله می باشد که براساس میرایی ضریب سازه بنا شده است. پر اهمیت ترین اثر میرایی کاهش دامنه نوسان و پاسخ سازه نسبت به نیروهای وارده می باشد. از این رو بخش زیادی از انرژی ارتعاشی را از بین می برد. آسان ترین و پرکاربردترین روش، بهره بردن از میراگر در مهار بندی است که می توان در همه طبقات از آن استفاده نمود.

مقاوم سازی موضعی سازه در مقابل زلزله

مقاوم سازی موضعی سازه در مقابل زلزله از موارد بسیار مهم و ضروری است

ژاکت های فلزی و بتنی برای مقاوم سازی ساختمان

پوشش بتنی در اطراف المانها مثل دیوار بتنی، ستونها و تیرهای ساختمانی یکی از روش های مقاوم سازی سازه های بتنی می باشد. برای این کار سوراخهایی به فاصله های مشخص در سطح پیرامون اجزاء ضعیف ایجاد می کنیم بعد با یک مش فولادی آرماتور آجدار در اطراف آن قرار می دهیم. فاصله و اندازه ی این آرماتورها توسط نتایج تحلیلی طراحی میشود. سوراخها را با چسب اپوکسی پر کرده و آرماتور های ال شکل را در داخل آن می گذاریم سپس در اطراف آن قالب بندی نموده و اقدام به بتن ریزی می نماییم. ژاکت فلزی مناسب برای مقاوم کردن سازه بتنی می باشد و ضمن افزایش مقاومت و شکل پذیری اجزاء این روش وزن زیادی را به ساختمان تحمیل نمی کند. در این متد ورقهای فلزی روی سطح بتنی و محل آسیب دیده قرار می گیردو بوسیله بولت به عنصر مربوطه محکم می شود. ژاکت فلزی به روش دور پیچ و نواری و یا موضعی عضو مد نظر را مقاوم میکند.

ژاکت های فلزی و بتنی برای مقاوم سازی ساختمان و بالا بردن ایمنی ساختمان لازم است

اضاف کردن جداگرها ی لرزه ای در جهت مقاوم سازی سازه ساختمان

یکی از روش های کنترل ارتعاشات لرزه ای ساختمان با جداسازی سازه از بستر آن زمین در ساختمان و پل ها جداسازی لرزه است. این متد بر خلاف روش های مرسوم در بهسازی لرزه ای و مقاوم سازی ساختمان باعث افزایش سازه می شود و به روی کاهش پاسخ لرزه و نیروها و شتاب ورودی لرزه به ساختمان متمرکز است. جداسازی لرزه ای،ساختمان بر روی تکیه گاه هایی که امکان تغییر شکل جانبی فراوانی دارد قرار دارد. در وقوع زلزله تغییر شکل در تکیه گاه اتفاق می افتد و ساختمان همانند جسمی صلب هر تغییر شکل جزئی ارتعاش می کند.

اضاف کردن جداگرها ی لرزه ای در جهت مقاوم سازی سازه ساختمان

مقاوم سازی ساختمان به روشFRP

این روش مقاوم سازی توسط کامپوزیت FRPصورت می پذیرد. به این صورت که الیافها پس از آغشته شدن در رزین و عبور از یک قالب در کنار هم قرار می گیرند و یک پروفیل را ایجاد می کنند. این روش در مقاوم کردن تیر ها و ستونها، دالها و اتصالات و دیوارهای برشی و بتنی و همچنین دیوارهای آجری و….کاربرد دارد.

مقاوم کردن ساختمان مصالح بنایی

شاید نه جرات می توان گفت ساختمان های اسکلت بنایی جزء ساختمان هایی هستند که بیشتر از ساختمان های با سازه دیگر در مقابل زلزله دچار آسیب می شوند. ساختمان مصالح بنایی به ساختمان هایی اتلاق می شود که با آجر، تابوک سیمانی و با سنگ ساخته شده باشند. در این ساختمانها بارها توسط دیوارها منتقل می شود و کلاف قائم نقش زیادی در انتقال بار ندارند و فقط به عنوان چفت و بست ساختمان از آن استفاده می شود.

برای مقاوم سازی این نوع ساختمان چه کار باید کرد؟

برای مقاوم سازی این نوع ساختمان چه کار باید کرد؟

ترمیم نقاط آسیب دیده

جهت ایجاد عملکردی یکنواخت و یکپارچه در دیوار از این روش استفاده می شود.

ترمیم نقاط آسیب دیده

یکپارچگی در ساختمان مصالح بنایی با یک شبکه فولادی

یکپارچگی در ساختمان مصالح بنایی با یک شبکه فولادی

اضاف کردن پشت بند به سازه ساختمان بنایی  از داخل و بیرون

ختم کلام

کشور ما در معرض نیروهایی چون زلزله قرار گرفته اند پس توصیه می شود که مقاوم کردن ساختمان خود را جدی بگیرید. شاید هزینه مقاوم سازی ساختمان موضوعی باشد که شما را انجام مقاوم سازی ساختمان منصرف کند اما اگر منطقی فکر کنیم بهسازی ساختمان در مقابل زلزله نباید بخاطر هزینه تحمیلی کنار گذاشته شود چرا که ساختمان غیر استاندارد و بدون مقاومت لازم خسارات جانی و مالی فراوانی به همراه دارد.